Opóźnienie rozwoju psychomotorycznego i niepełnosprawność intelektualna (NI), dotyczące 1-3% populacji ogólnej, stanowią ważny problem medyczny i diagnostyczny. W ponad połowie przypadków przyczyny tych zaburzeń pozostają nieokreślone.

Celem niniejszej pracy była próba identyfikacji przyczyn i korelacji genotypowofenotypowych u pacjentów z NI. Badania przeprowadzono u 162 pacjentów z idiopatyczną NI, u których wcześniej przeprowadzono badanie przedmiotowe i analizę rodowodu. Po wstępnych badaniach cytogenetycznych oraz metabolicznych, przeprowadzono badania molekularne w kierunku mutacji dynamicznej w genie FMR1 oraz badanie techniką MLPA w kierunku znanych zespołów mikrodelecji/mikroduplikacji (zestaw P245 MRC-Holland) i/lub rearanżacji regionów subtelomerowych (zestawy SALSA P036 and P070). Przy użyciu metody MLPA analizowano 21 najczęstszych zespołów mikrodelecji/mikroduplikacji. W badaniach przy użyciu techniki MLPA analizowano 96 pacjentów w kierunku rearanżacji regionów subtelomerowych oraz 69 pacjentów w kierunku znanych zespołów mikrodelecji/mikroduplikacji. Dzięki badaniu MLPA, u dwóch pacjentów (2,1%) zidentyfikowano aberracje regionów subtelomerowych: 4p i 19p. Dzięki zastosowaniu badania MLPA w kierunku znanych zespołów mikrodelecji/mikroduplikacji wykryto mikrodelecje: 22q11.2 i 7q11.23, które są przyczyną odpowiednio zespołu DiGeorge’a i zespołu Williamsa, oraz mikrodelecję 1p36. W sytuacji, gdy cechy fenotypowe pacjenta nie wskazywały jednoznacznie na występowanie znanego zespołu genetycznego, wykonano badania SNP-array lub aCGH. Wysoka rozdzielczość tych technik umożliwiła wykrycie zmian typu CNV (ang. copy number variations). U 24 pacjentów zastosowano SNP-array (Genome-Wide Human SNP Array 6.0, Affymetrix, 1M). Analizę uzyskanych wyników przeprowadzono przy użyciu oprogramowania Genotyping Console. 34 pacjentów analizowano dzięki zastosowaniu HumanCytoSNP-12 BeadChips, Illumina Inc., 300k). U 5 pacjentów przeprowadzono badanie aCGH (Nimblegen, 135k). Aberracje submikroskopowe o potencjalnym znaczeniu klinicznym zidentyfikowano u 10 pacjentów spośród 63 zbadanych (15,9%) a rozmiar wykrytych zmian wynosił od 170.1 kb do 23.3 Mb. Zastosowane techniki molekularne wliczając mikromacierze całogenomowe i metodę MLPA, są rekomendowane w celu poszerzenia diagnostyki u pacjentów z NI. Pozwalają one często na identyfikację przyczyn NI, chociaż określenie korelacji genotypowo-fenotypowej rzadko jest możliwe.